Sałatka jarzynowa to niekwestionowana królowa polskich stołów. Jest symbolem rodzinnych uroczystości, świątecznych spotkań i wspólnego celebrowania ważnych chwil. Historia tej potrawy jest niezwykle ciekawa, a jej składniki i forma przeszły liczne ewolucje? Ile domów tyle wersji. I jest znana nie tylko w Polsce ale i wiele innych krajów ma swoje wersje.
W Polsce sałatka jarzynowa jest najprostsza w swoim składzie, bardziej domowa, dostosowana do lokalnych produktów. Popularność zdobyła po II wojnie światowej, gdy warzywa korzeniowe, jajka i majonez były łatwo dostępne. Dzisiaj sałatka jarzynowa to symbol wspólnego świętowania i rodzinnych tradycji.
Korzenie naszej sałatki sięgają XIX wieku, kiedy to francuski kucharz Lucien Olivier stworzył „sałatkę Olivier”. Jej pierwotna wersja była serwowana w eleganckich restauracjach i uchodziła za danie luksusowe. Sałatka w oryginalnej wersji zawierała między innymi mięso, kawior, kapary i majonez przygotowany na bazie oliwy. Wraz z upływem czasu i zmianami dostępności składników, sałatka ewoluowała zyskując prostsze i bardziej domowe wersje. W Polsce zagościła na stałe na stołach w wersji opartej na łatwo dostępnych warzywach korzeniowych, jajkach i majonezie.
Chociaż polska wersja sałatki różni się od pierwowzoru, podobne dania znajdziemy w innych krajach. Na Ukrainie czy w krajach bałtyckich często gości na stołach jako sałatka Olivier. W każdym kraju dodatki różnią się w zależności od lokalnych preferencji. Są wersje z rybami, wędlinami, a nawet i z owocami morza czy całkiem innymi warzywami. Jednak wspólnym mianownikiem pozostaje połączenie warzyw, majonezu i odpowiedniego doprawienia.
Dla mnie sałatka jarzynowa to nie tylko smak dzieciństwa, ale również mnóstwo wspomnień. Odkąd pamiętam, zawsze musiała być na każdej rodzinnej uroczystości. Czy to u nas, czy w gościach – sałatka jarzynowa zawsze była na stole. Przygotowania często angażowały całą rodzinę – krojenie warzyw, mieszanie składników, próbowanie, czy jest wystarczająco doprawiona… Pamiętam, jak mama i babcia przygotowywały ogromne ilości sałatki. Jako dziecko miałam wrażenie, że sałatki było w ilościach wręcz gigantycznych! Wszędzie stały miski pełne ugotowanych warzyw korzeniowych i cały garnek ugotowanych na twardo jajek. A na środku stołu stała największa miska do której były wrzucane pokrojone w drobną kostkę składniki. Cała kuchnia wypełniona była zapachem świeżo przygotowywanej sałatki.
Klasyczna wersja sałatki w kryształowej salaterce i bez dodatków to ponadczasowa elegancja. A mnie zawsze przypomina się, jak dla moich dziecięcych rączek taka wypełniona sałatką salaterka była mega ciężka 
Obecnie gdy tylko czas mi na to pozwala, lubię pobawić się w dekorowanie i nadać sałatce bardziej odświętnego lub nowocześniejszego charakteru. Dekoracja to nie tylko estetyka, ale także sposób na zaskoczenie gości i uczynienie stołu jeszcze bardziej wyjątkowym. Oto moje dwie propozycje.
Sałatka jarzynowa jako świąteczny wieniec
Do dekoracji potrzebne będą gałązki koperku oraz ziarenka granatu.
Na środku talerza postawić do góry dnem kieliszek. Jeśli używamy mały talerzyk, potrzebny będzie mały kieliszek. Na duży talerz najlepszy będzie np. kieliszek do szampana.
Dookoła kieliszka nakładać sałatkę i uformować okrągły wieniec.
Ostrożnie wyjąć kieliszek.
Ułożyć na wierzchu oraz dookoła sałatki koperek który wizualnie będzie przypominał gałązki świerku.
Na koniec udekorować ziarenkami granatu które fajnie kontrastują z zielonym koperkiem.
Sałatka jarzynowa jako choinka
Do dekoracji będą potrzebne gałązki koperku, kilka sztuk zielonych oliwek bez pestek, mały kiszony ogórek pokrojony w talarki oraz ziarenka granatu.
Na półmisku w kształcie choinki ułożyć sałatkę. Za pomocą łyżeczki zrobić wgłębienie w kształcie zygzaka tak aby przypominało zawieszony łańcuch choinkowy.
We wgłębieniu ułożyć gałązki koperku.
Następnie na gałązkach ułożyć po kilka sztuk zielonych oliwek i talarki ogórka kiszonego. Oliwki i ogórki układać na przemian.
Na koniec pomiędzy oliwkami i plasterkami ogórków ułożyć ziarenka granatu.
Tradycyjna sałatka w świątecznym wydaniu.
Sałatka jarzynowa – składniki:
5 średnich ziemniaków
3-4 marchewki
0,5 selera
3-4 jajka ugotowane na twardo
4 średnie ogórki kiszone
1 mała cebula cukrowa (opcjonalnie)
1 małe jabłko (opcjonalnie)
1 puszka groszku konserwowego
4-5 łyżek majonezu
1-2 łyżeczki musztardy
Sól i pieprz do smaku
Sałatka jarzynowa – wykonanie:
Ziemniaki, seler i marchewki dokładnie wyszorować i ugotować w mundurkach do miękkości. Po ostudzeniu obrać i pokroić w drobną kostkę.
Jajka obrać i pokroić w kostkę.
Cebulę pokroić w drobną kostkę
Ogórki kiszone i jabłko (obrane ze skórki) pokroić w drobną kostkę.
Groszek odcedzić z zalewy.
Wszystkie składniki umieścić razem w dużej misce. Doprawić solą oraz pieprzem do smaku. Połączyć majonez z musztardą i dodać do sałatki. Wszystko ze sobą dokładnie wymieszać, skosztować i ewentualnie doprawić jeszcze raz solą i/lub pieprzem. Sałatkę odstawić do lodówki na kilka godzin, aby smaki się przegryzły.
Smacznego!
Ugotowane i obrane ziemniaki, seler i marchewki oraz ogórki kiszone, jabłko i cebulę pokroić w drobną kostkę.
Jajka obrać i pokroić w kostkę.
Groszek odcedzić z zalewy i dodaj do miski z warzywami.
Wszystkie składniki umieścić razem w większej misce. Oprószyć solą i pieprzem do smaku.
Połączyć majonez z musztardą i dodać do sałatki.
Wszystko ze sobą dokładnie wymieszać i odstawić do lodówki na kilka godzin, aby smaki się przegryzły.
Nie zapomnij pochwalić się, wstawiając swoje zdjęcie na Instagram lub Facebook. Abym Cię znalazła oznacz mnie za pomocą wzmianki @smakodzyskany oraz hasztagiem #smakodzyskany. Zapraszam do śledzenia profilu Smak Odzyskany w social mediach:
Instagram
Facebook